Hamas, İsrail’in son saldırılarının müzakereleri tehlikeye atacağı konusunda uyardı

Bu haberin orijinal dili İngilizce idi.

Hamas, İsrail’in Pazartesi günü Gazze ve Refah’a yönelik son saldırılarının ateşkes müzakerelerinin başarısızlığa uğramasına ve tutukluların serbest bırakılmasına yol açabileceğini söyledi.

İsrail ordusu, saldırılar öncesinde hiçbir yerin güvenli olmadığını vurgulayarak bölgedeki Gazzelilerin tahliye edilmesi çağrısında bulundu.

2,3 milyon nüfusa sahip Gazze’de çok sayıda Filistinli birden fazla kez yerinden edildi.

İsrail, saldırılarının ilk haftalarında kuzey Gazze’nin boşaltılması çağrısında bulundu ve evlerini terk etmek zorunda kalan Gazzelilerin çoğunun geri dönmesine izin vermedi. Yüzbinlerce Gazzeli hâlâ barınaklarda ya da evlerinin yıkıntılarında yaşıyor.

Derac mahallesindeki akrabalarının yanına sığınan üç çocuk annesi Sayeda Abdel-Baki, “Ağır saldırılar altında karanlıkta kaçtık” dedi.

Abdel-Baki, İsrail saldırıları nedeniyle beş kez Gazze’ye taşınmak zorunda kaldığını söyledi.

Mahalle sakinleri, hava saldırılarının yanı sıra top ve tank ateşinin de açıldığını bildirdi. Kuzeye erişimi sınırlı olan Gazze Sağlık Bakanlığı, can kayıplarına ilişkin herhangi bir açıklama yapmadı. Hamas liderliğindeki bakanlık, İsrail saldırılarında toplam 38.000 kişinin öldüğünü söylüyor ancak siviller ve savaşçılar arasında herhangi bir ayrım yapmıyor.

İsrail ayrıca Gazze şehrinin merkezindeki diğer mahalleler için de tahliye emri çıkardı. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, Hamas’ın ve daha küçük bir grup olan İslami Cihad militanlarının bölgede varlığına dair bilgi aldığını bildirdi ve bölge sakinlerini güneye, Deir el-Balah kasabasına gitmeye çağırdı.

İsrail, Hamas ve diğer militanları sivillerin arasında saklanmakla suçluyor.

İsrail ordusu, haftalardır çatışmalara sahne olan Gazze’nin Şucaiye semtinde ordu birliklerinin okullara ve “militan kamplarına” dönüşen bir kliniğe baskın düzenleyerek tahrip ettiğini söyledi.

Anlaşmanın önündeki engeller

Aylardır ilk kez İsrail ve Hamas, tutukluların serbest bırakılması ve ateşkesi içeren bir anlaşmaya bu kadar yaklaşmış görünüyor.

Ancak Hamas, müzakerelerin ilk aşamasında İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını tamamen sona erdirmesi ön şartından feragat etse de olası bir anlaşmanın önünde bazı engeller var. AP’ye konuşan yetkililer, bunun kısmen İsrail saldırılarının yol açtığı yıkımın boyutundan kaynaklandığını söyledi.

Güvenlik birimlerine yakın Mısır devlet televizyonunun haberine göre, CIA Direktörü William Burns Pazartesi günü Kahire’de temaslarda bulunmak üzere bölgeye döndü. İsrail medyasında yer alan haberlere göre İsrailli bir heyet Mısır’ın başkenti Kahire’ye de seyahat edecek.

Görüşmelere aşina iki yetkiliye göre Hamas, arabuluculardan görüşmelerin kalıcı ateşkese varmasını sağlamalarını istiyor. Mevcut taslakta, arabulucu ülkeler olan ABD, Katar ve Mısır’ın, müzakerelerin anlaşmazlığı sona erdirecek bir anlaşmayla sonuçlanmasını sağlamak için “ellerinden geleni yapacakları” belirtiliyor.

Bu arada İsrail, Hamas’ı zarar görmeden düşmanlıkları sona erdirmeye zorlayacak herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyi reddetti.

Hamas Pazartesi günü yaptığı açıklamada olası bir anlaşmayı kolaylaştırmak için “esneklik ve pozitiflik sunduğunu” belirtirken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu “müzakerelerin önüne daha fazla engel koymakla” suçladı.

Bu arada Hamas’ın üst düzey siyasi lideri İsmail Haniyeh, İsrail’in Gazze’ye saldırılarını sürdürmesi halinde arabulucuları “felaket sonuçları” konusunda uyardı ve görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle Netanyahu ve ordunun “tüm sorumluluğu” üstleneceğini söyledi.

İki yetkili, Hamas’ın, İsrail tarafından tutulan ve bu esirlerin serbest bırakılması karşılığında serbest bırakılmasını istediği yüksek profilli mahkumları seçip seçemeyeceği konusunda da bir çıkmaz bulunduğunu söyledi. Bazı mahkumlar İsraillileri öldürmekten suçlu bulundu ve İsrail kimin serbest bırakılacağına Hamas’ın karar vermesini istemiyor.

İsrail ile Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas arasında çatışmalar 7 Ekim’de yeniden alevlendi.

İsrail sınırını geçerek baskın düzenleyen Hamas militanları, 7 Ekim’de gerçekleştirdiği saldırıda çoğu sivil olmak üzere 1.200’e yakın kişiyi öldürmüş, 250’ye yakın kişiyi de rehin almıştı. Rehinelerin yaklaşık yarısı Kasım ayında, bir haftalık ateşkes sırasında İsrail’in elinde bulunan Filistinli mahkumlarla değiştirilerek serbest bırakıldı.

İsrail, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun (BMGK) derhal ateşkes ilan etme kararına rağmen, 7 Ekim Hamas saldırısının ardından Gazze’de sivillere saldırmaya ve katliam yapmaya devam etmesi nedeniyle uluslararası kınamayla karşı karşıya kaldı.

Gazze sağlık yetkililerine göre, İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’ye yönelik saldırılarında çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 37.100’den fazla Filistinli öldürüldü ve yaklaşık 84.700 kişi de yaralandı.

Yıkılan Gazze’nin pek çok yerinde gıdaya, temiz suya ve ilaca ulaşmak hâlâ çok zor.

Güney Afrika’nın açtığı davada İsrail, Uluslararası Adalet Divanı’nda soykırımla suçlanıyor.

Mahkeme, Başbakan Binyamin Netanyahu yönetiminin, 6 Mayıs işgali öncesinde bir milyondan fazla Filistinlinin sığındığı güneydeki Refah kentindeki faaliyetlerini derhal durdurması gerektiğine hükmetti.